اسمز معکوس (Reverse Osmosis – RO) یکی از روش‌های پیشرفته تصفیه آب است که در آن آب تحت فشار از طریق یک غشای نیمه نفوذپذیر (سیمی‌نفوذپذیر) عبور می‌کند تا از املاح، یون‌ها و ذرات معلق جدا شود. این فرآیند معکوس اسمزی در واقع برعکس فرآیند طبیعی اسمز است که در آن آب از غشا به سمت محل غلظت‌های بالاتر حرکت می‌کند.

در فرآیند اسمز معکوس، آب تحت فشار به سمت غشای نیمه نفوذپذیر (سیمی‌نفوذپذیر) تحت فشار اعمال می‌شود. آب مولکول‌ها و یون‌های کوچک‌تر را از طریق غشا عبور می‌دهد، اما ذرات بزرگ‌تر و املاح معدنی مانند کلسیم، منیزیم، سدیم، و غیره را به حداقل می‌رساند و آنها را جدا می‌کند. محلول ترشحی که از طرف دیگر غشا خارج می‌شود، که شامل املاح جمع‌آوری شده و ذرات معلق است، به عنوان پسماند دور رانده می‌شود.

از فرآیند اسمز معکوس به عنوان یک فرآیند قدرتمند و کارآمد برای تصفیه آب در موارد مختلفی مانند آب‌شیرین‌کن‌های خانگی و صنعتی، تصفیه آب آشامیدنی، تصفیه آب در صنایع غذایی، شیمیایی، الکترونیک، داروسازی، تولید آب معدنی و بسیاری کاربردهای دیگر استفاده می‌شود. این فرآیند به دلیل توانایی خود در حذف املاح معدنی و ذرات معلق، در تصفیه آب به مراتب مؤثرتر از فیلتراسیون معمولی است.